Küreselleşme olgusu artık yalnızca şirketlerin büyüme stratejilerini değil, ülkelerin ekonomik planlamalarını da doğrudan etkiliyor. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeler, tıpkı şirketler gibi üretim stratejilerini yeniden gözden geçirmek zorunda.
Sanayi Devriminden Günümüze
Ulus devletler önce tarıma dayalı üretimle ayakta kaldı, ardından fabrikalaşma süreciyle yeni bir düzen inşa etti. Sanayi devrimini gerçekleştiren ülkeler, gelişmemiş coğrafyalara makine ve yedek parça ihraç ederek ucuz işçilik üzerinden fason üretim zincirleri kurdu. Bu süreç kötü değildi; milyonlarca insana istihdam sağladı, yeni alt sektörler doğurdu.
Türkiye’nin tekstil sektöründeki Avrupa’ya yakınlığı, bu modelin en somut örneklerinden biridir. Çin ise fason üretimden sanayi devrimine geçişin en büyük örneğini vererek bugün dünya ekonomisinde söz sahibi oldu.
Türkiye’de Değişen Üretim Dinamikleri
Son yıllarda tekstil üreticilerinin Mısır, Bangladeş ve Myanmar gibi ülkelere kayması eleştiriliyor. Ancak unutulmamalı ki bir ülke sonsuza kadar fason ve montaj sanayisiyle büyüyemez. Türkiye’de artık “yükte hafif, pahada ağır” üretim anlayışı öne çıkıyor.
Kalifiye olmayan iş gücü yerini teknik donanımlı, uzman çalışanlara bırakıyor. Katma değerli üretim yapan sektörler yükseliyor. Savunma sanayi bu dönüşümün en güçlü örneği.
Yeraltı Zenginliklerinden Dijital Sanayiye
Bor madeni ve nadir toprak elementleri gibi kaynaklarımızı işleyerek Çin’in yaptığı gibi büyük ekonomik atılımlar gerçekleştirebiliriz. Ancak bunun için kalifiye teknik ekipler yetiştirmek şart. Aksi takdirde fırsatlar heba olur.
Türkiye aynı zamanda “Dijital Sanayi” konseptini yakalamaya çalışıyor. Yazılım ve bilgi teknolojileri alanında yetişmiş insan gücü, geleceğin en büyük avantajı olacak. Coğrafi sınırların önemini yitirdiği bilgi çağında, dijital fırsatları geliştiren ülkeler söz sahibi olacak.
Endüstri 4.0 ve Gelecek
Endüstri 4.0, üretim süreçlerini kökten değiştirecek. Gelişmekte olan ülkeler bu süreci kaçırırsa büyüme ve söz sahibi olma şanslarını kaybedecek. Türkiye ise bu döngüyü kırmak için mücadele ediyor. Devletin vizyonu ve iş dünyasının katkısı, madencilikten enerjiye, gıdadan su kaynaklarına kadar pek çok alanda kendini gösteriyor.
Sonuç
Üretim sürecimiz evrim geçiriyor. Yatırımcılar ve çalışanlar bu gerçeği bilerek hareket etmeli. Katma değerli üretim, dijitalleşme ve stratejik sektörlerdeki atılımlar, Türkiye’nin geleceğini belirleyecek. Bu dönüşüm yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk.
