FİNANS

Dış Ticaret Açığında Sert Yükseliş: Türkiye Ekonomisi Dengede Kalmakta Zorlanıyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Haziran 2025 dış ticaret verileri, ekonomik dengelerin yeniden sorgulanmasına neden oldu. Geçen yılın aynı ayına göre dış ticaret açığı %38,8 artarak 8 milyar 173 milyon dolara ulaştı. Bu artış, ihracattaki %7,9’luk yükselişe rağmen ithalattaki %15,2’lik sıçramayla gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %76,4’ten %71,5’e gerileyerek dış ticaret dengesindeki bozulmayı gözler önüne serdi.

Haziran ayında ihracat 20,5 milyar dolar, ithalat ise 28,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu tablo, Türkiye’nin üretim gücünü artırmasına rağmen ithalata olan bağımlılığının sürdüğünü gösteriyor. Özellikle enerji ve altın hariç tutulduğunda bile dış ticaret açığı 3,6 milyar dolar seviyesinde kaldı.

Yılın İlk Yarısında 49,4 Milyar Dolarlık Açık

Ocak-Haziran döneminde ihracat %4,1 artışla 131,4 milyar dolara, ithalat ise %7,2 artışla 180,8 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde dış ticaret açığı %16,3 artarak 49,4 milyar dolara ulaştı. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %72,7 olarak kaydedildi.

Sanayi Ürünleri İhracatta Öne Çıkıyor, Teknoloji Açığı Derinleşiyor

Haziran ayında ihracatın %94,8’i imalat sanayi ürünlerinden oluştu. Tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı %2,9, madencilik ve taş ocakçılığı ise %1,7 seviyesinde kaldı. Ancak yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payı sadece %3, ithalattaki payı ise %10 oldu. Bu veriler, Türkiye’nin ileri teknoloji ürünlerde dışa bağımlılığının sürdüğünü ortaya koyuyor.

Ticaretin Coğrafi Dağılımı: Almanya ve Çin Zirvede

Haziran ayında en fazla ihracat yapılan ülke 1,73 milyar dolarla Almanya olurken, ithalatta ilk sırayı 3,83 milyar dolarla Çin aldı. Almanya’yı Birleşik Krallık, ABD, İtalya ve Fransa izlerken; Çin’i Rusya, Almanya, ABD ve İsviçre takip etti.

İthalatta Ara Malları Ağırlıkta

İthalatın %67,6’sı ara mallarından oluştu. Sermaye mallarının payı %14,6, tüketim mallarının payı ise %17,6 olarak belirlendi. İlk 6 ayda ara mallarının ithalattaki payı %69,7’ye kadar çıktı.

Arındırılmış Veriler: Aylık Bazda İhracatta Gerileme

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre Haziran ayında ihracat bir önceki aya göre %6,1 gerilerken, ithalat %1,8 arttı. Bu da kısa vadede dış ticaret dengesinin daha da bozulduğuna işaret ediyor.

Bu veriler, Türkiye’nin dış ticaretinde yapısal dönüşüm ihtiyacını bir kez daha gündeme getiriyor. Özellikle yüksek teknolojili üretim kapasitesinin artırılması, enerji bağımlılığının azaltılması ve ithalata dayalı üretim modelinin gözden geçirilmesi, sürdürülebilir ekonomik büyüme için kritik görünüyor.